1-80 GEPASTE ONDERSTEUNING

2023-04-07T12:13:03+02:00

Een van Rosenshines instructieprincipes is gebaseerd op onderzoek waaruit blijkt dat effectievere leraren meer gebruikmaken van gepaste ondersteuning bij moeilijkere opdrachten. In plaats van lagere verwachtingen te koesteren van leerlingen, ondersteunen deze leraren hen om ambitieuze doelen te halen, waarbij ze gebruikmaken van gepaste ondersteuning om ze verder te helpen. Een cruciaal punt van gepaste ondersteuning is dat die ondersteuning wordt weggehaald als ze niet meer nodig is. Gepaste ondersteuning valt altijd op een gegeven moment weg; het is slechts tijdelijk, en niet iets waarop de leerlingen op de lange termijn kunnen terugvallen. Het ontwerp van gepaste ondersteuning is een [...]

Lees meer

1-64 BRENG DE KERN OVER; MARKEER HET ACHTERLAND

2023-04-07T10:41:11+02:00

Een klassiek probleem bij curriculumontwerp is dat er nooit voldoende plek is om alles te behandelen. We moeten dus keuzes maken: wat is de kern en moet absoluut onderwezen worden, en wat moeten we – daarom – achterwege laten of slechts zijdelings aanstippen? Christine Counsell verwijst hiernaar als ‘het achterland’, dat voorbij de kern ligt die we behandelen. Dit achterland is van belang, omdat het een achtergrond vormt voor de kern en zo een brede waaier aan perspectieven en verbonden ideeën  aanreikt. Het idee is om dit niet uit het oog te verliezen, maar juist expliciet te markeren. [...]

Lees meer

1-62 GETRAPTE VRAGEN & OPDRACHTEN

2023-04-07T11:03:40+02:00

Tempoverschillen vormen een steeds terugkerende kwestie voor leraren. We stellen dezelfde doelen voor alle leerlingen, maar sommige leerlingen zullen sneller vooruitgang boeken dan andere. De uitdaging is dus om leerlingen een passend niveau van oefening te bieden zonder de langetermijnverwachtingen te verlagen. Als we leerlingen vertellen dat ze slechts ‘een deel van de stof hoeven te kennen’, creëren we een kunstmatig plafond voor hun prestaties. Door uitdagingen en opdrachten getrapt vorm te geven, kunnen alle leerlingen vooruitgang boeken op verschillende manieren, terwijl de langetermijndoelen hetzelfde blijven.

Lees meer

1-60 PLAN LEZEN IN

2023-04-07T11:03:07+02:00

Het is inmiddels een geaccepteerd feit dat het verbeteren van het zelfvertrouwen ten opzichte van lezen centraal moet staan in het curriculum als geheel. De meeste vakken hebben hier in vrijwel alle fases een verantwoordelijkheid in en zullen hun curriculum hierop moeten indelen. Door te onderzoeken hoe de beheersing van lezen en de kennis van een vak elkaar kunnen versterken, kan een belangrijke bijdrage worden geleverd aan de geletterdheid van leerlingen. Dit vereist wel dat goed leesmateriaal verzameld wordt en dat leesmomenten stelselmatig terugkeren in de lessen.

Lees meer

1-58 MAAK HET MOEILIJKER

2023-04-07T10:46:33+02:00

We moeten niet alleen hoge verwachtingen koesteren over het gedrag van onze leerlingen, maar ook over wat zij kunnen bereiken. Als je niet verwacht dat leerlingen aan een bepaalde standaard kunnen voldoen, dan zullen ze die standaard ook nooit bereiken. Om de hoogste verwachtingen te koesteren waaraan ze nog wel kunnen voldoen, kan het helpen om het moeilijker te maken. Dit houdt in dat je verkent of er ook een uitdagendere route bestaat richting een bepaald doel, een waarbij je simpele opdrachten die leerlingen onvoldoende uitdagen achterwege laat. Dit vereist uiteraard een balans tussen voldoende oefening en bestendiging, maar deze balanceerkunst [...]

Lees meer

1-56 VERMENG KENNIS & ERVARING

2023-04-07T10:45:55+02:00

Niet alle kennis kan direct onderwezen worden; soms zal die ontwikkeld moeten worden door ervaring. Dit geldt bijvoorbeeld als het om een fysieke vaardigheid gaat – de kennis van hoe het voelt om een bepaalde handeling uit te voeren kan alleen worden verkregen door die zelf te doen. Denk bijvoorbeeld aan hardop een gedicht voorlezen, iets opmeten bij handvaardigheid of een natuurkundepracticum, voorwerpen bekijken in een museum of naar een voorstelling gaan in het theater, of voelen hoe magneten elkaar sterker wegduwen als je ze dichter bij elkaar houdt. Ook dit type kennis zal ingepland moeten worden. [...]

Lees meer

1-54 ZORG VOOR COHERENTIE

2023-04-07T10:44:45+02:00

Een curriculum is coherent wanneer leerervaringen, kennis en vaardigheden elkaar zo opvolgen en zo met elkaar verweven zijn dat leerlingen een diepgeworteld begrip opdoen binnen en tussen vakken of kennisdomeinen. Dit vereist verticale planning, zodat kennis altijd kan voortbouwen op stevige fundamenten die eerder zijn gelegd, maar het vereist ook horizontale planning, zodat de leerlingen bewust verbanden leggen tussen onderwerpen die op hetzelfde moment behandeld worden, op zo’n manier dat het onderwijs rijker wordt en voor meer verdieping zorgt.

Lees meer

1-52 RANGSCHIK CONCEPTEN IN KLEINE STAPPEN

2023-04-07T10:43:53+02:00

Om stevige schema’s te ontwikkelen moeten leerlingen nieuwe leerstof verbinden aan wat ze al weten. Dit proces wordt begrensd door de mate waarin die voorkennis aanwezig is en de beperkingen van het werkgeheugen: we kunnen niet te veel ideeën tegelijkertijd aan. Veel vakgebieden zijn opgebouwd uit een logische set aan ideeën, die op elkaar voortbouwen of een bepaalde volgorde hebben. Dit kunnen de componenten van schrijven zijn, wiskundige bewerkingen, een dans, het bereiden van eten of het begrijpen van een historische gebeurtenis. Hoe steviger de leerlingen in hun schoenen staan en hoe meer ze weten, des te groter de stappen [...]

Lees meer
Go to Top