Blog voor de startende leraar
Geschreven door Hannah Bijlsma; leraar in het basisonderwijs (groep 4), onderwijsonderzoeker aan de Universiteit van Twente en Inspecteur PO/VO bij de Onderwijsinspectie
Op 18 oktober 2022 verzorgen Valérie Ungerer en Kirsten Cuppen een Doorloopjes webinar, speciaal voor startende leraren. In gesprek met deze twee enthousiaste onderwijsprofessionals vertellen zij over hun passie voor het vak van leraar en geven zij alvast een vooruitblik naar het webinar.
Valérie en Kirsten zijn respectievelijk leraar frans en leraar Nederlands in het middelbaar onderwijs Valérie is finalist en Kirsten winnaar van de Leraar van het Jaar verkiezingen in 2021. Daarnaast coachen zij studenten van de lerarenopleiding (hbo) om een vliegende start in het onderwijs te maken. Kirsten: “De tip die ik elke leraar in spé meegeef is: focus op de relatie met je leerlingen. Probeer hen meteen aan het begin van het schooljaar goed te leren kennen.” Valérie voegt daaraan toe: “Als het gaat om persoonlijke ontwikkeling van de leraar zelf, is mijn tip altijd om niet te veel te willen. Er komt zoveel op je af, maar niet alles hoeft perfect.”
Dat er veel op startende leraren afkomt aan het begin van een schooljaar, herkennen waarschijnlijk de meeste collega-leraren in Nederland. Men heeft de neiging om te kijken naar wat er fout gaat. Maar dat zou anders moeten volgens Valérie: “Focus op wat goed ging op een dag. Er gaan wel 100 dingen mis, maar dat is niet erg. En als je wel wilt verbeteren, kies dan welk verbeterpunt prioriteit heeft. Zo kun je stap voor stap steeds beter worden.”
Interessant is om te weten wat startende leraren nodig hebben. Valérie: “Uit onderzoek weten we dat individuele aandacht van een coach bijdraagt aan de ontwikkeling van de leraar. Hoe effectief die coaching is, is afhankelijk van vele factoren, zoals de invulling van de coaching en de verbetermotivatie van de startende leraar. Idealiter kijkt de coach mee in de lessen, besteed deze individuele aandacht aan de starter en werken ze samen doelgericht aan verbetering.”
Helaas, zo concluderen Valérie en Kirsten, is dit onvoldoende aanwezig in het onderwijs. Veel scholen hebben wel een programma voor leraren die op de school beginnen, maar deze is met name gericht op de organisatie. Kirsten: “De meeste inductieprogramma’s zijn voor alle startende leraren hetzelfde en gaan over praktische zaken, zoals hoe het kopieerapparaat werkt en waar de koffie staat. Natuurlijk is dat belangrijk, maar er wordt geen maatwerk geboden als het gaat om lesgeven en de taken van de leraar.”
Wat adviseren jullie schoolleiders? Kirsten: “Wees je bewust van de starter en probeer betrokken te zijn. Zorg voor iemand die luistert en meekijkt met de startende leraar. Faciliteer in tijd en in een coach. Dat kan iemand van de school zijn, bijvoorbeeld een teamleider.” Valérie voegt eraan toe: “We zien nu te vaak dat teamleiders managers zijn die zich bezighouden met lesroosters en voorraad van materialen. Maar zij zijn bij uitstek de personen die zorg kunnen dragen voor startende leraren. Het verbaast mij steeds dat, ondanks het lerarentekort, scholen nog steeds niet personeelsgericht werken. Terwijl gelukkige leraren de sleutel zijn tot goed onderwijs.”
Het webinar Doorloopjes to the rescue voor startende onderwijsprofessionals dat Kisten en Valerie verzorgen, gaat over Gedrag en relatie. Kirsten: “We willen praktische handvatten bieden om de eerste tijd van het schooljaar goed door te komen. We behandelen daarbij een aantal Doorloopjes, soms makkelijke en soms moeilijke. Zo willen we startende leraren uitdagen en ze ook steunen.” Valérie: “Het webinar is een ode aan de startende leraar. Zij zijn goud waard. We willen ze een hart onder de riem steken, want wat zij presteren is topsport.”
Doorloopje Positieve Relatie. Klik om te vergroten.